استامینوفن Acetaminophen
راهنمای علائم در تنظیم دوز دارو ها
مهر ۳۰, ۱۴۰۲گروه بندی دارو ها در شیردهی
مهر ۳۰, ۱۴۰۲| استامینوفن | Acetaminophen |
| دسته دارویی: ضد درد (analgesic)، تب بر (antipyretic) |
| موارد مصرف: ضد درد، تب بر، در بیماری شریانی باز (PDA) |
| شربت | Syr 120 mg/5 mL |
| قطره | Drop 100mg /1 mL |
| شیاف | Supp 125, 325 mg |
| قرص | Tab 325, 500 mg |
| تزریقی | Inj 1000 mg |
* دوز مناسب ضد درد و تب بر
تجویز به صورت خوراکی یا شیاف
۱. در نوزاد ترم
۱۰-۱۵ mg/kg/dose هر ۴-۶ ساعت؛ حداکثر دوز روزانه ۷۵ mg/kg/24hr؛ بیش از ۵ مرتبه در ۲۴ ساعت تجویز نشود.
۲. اطفال
۱۰-۱۵ mg/kg/dose هر ۴-۶ ساعت؛ حداکثر دوز روزانه ۷۵ mg/kg/24hr یا ۴۰۰۰ mg/24hr؛ بیش از ۵ مرتبه در ۲۴ ساعت تجویز نشود.
۳. بزرگسال
325-650 mg/dose؛ حداکثر دوز روزانه ۴۰۰۰ mg/24hr؛ بیش از ۵ مرتبه در ۲۴ ساعت تجویز نشود.
تجویز به صورت تزریق وریدی
۱. در نوزاد (با سن حاملگی بزرگتر مساوی ۳۲ هفته) و شیرخوار
سن کمتر مساوی ۲۸ روز: ۱۲.۵ mg/kg/dose هر ۶ ساعت به صورت IV با حداکثر دوز روزانه ۵۰ mg/kg/24hr
سن بین ۲۹ روز تا ۲ سال: ۱۵ mg/kg/dose هر ۶ ساعت به صورت IV با حداکثر دوز روزانه ۶۰ mg/kg/24hr
۲. اطفال (۲-۱۲ سال) و نوجوان (بزرگتر از ۱۳ سال) و بزرگسال
۱۵mg/kg/dose هر ۶ ساعت یا ۱۲.۵ mg/kg/dose هر ۴ ساعت به صورت IV با حداکثر دوز روزانه بر اساس وزن
کمتر از ۵۰ کیلوگرم: ۷۵ mg/kg/24hr تا نهایت ۳۷۵۰ mg/24hr و حداکثر دوز تجویزی در یک دوز ۱۵ mg/kg/dose تا نهایت ۷۵۰ mg
بیشتر مساوی ۵۰ کیلوگرم: ۷۵ mg/kg/24hr تا نهایت ۴۰۰۰ mg/24hr و حداکثر دوز تجویزی در یک دوز ۱۵ mg/kg/dose تا نهایت ۱۰۰۰ mg
۳. نوجوان (بزرگتر از ۱۳ سال) و بزرگسال (بیش از ۵۰ کیلوگرم)
۱۰۰۰ mg هر ۶ ساعت یا ۶۵۰ mg هر ۴ ساعت با حداکثر دوز روزانه ۴۰۰۰ mg/24hr و حداکثر دوز تجویزی در یک دوز ۱۰۰۰ mg/dose
* دوز مناسب در بیماری شریانی باز
در بیماری شریانی باز (patent ductus arteriosus: PDA)، زمانی که تجویز دارو های NSAID کنترااندیکاسیون دارد و یا به میزان کافی اثر بخش نبوده است، می توان از استامینوفن با دوز ۱۵ mg/kg/dose هر ۶ ساعت به صورت خوراکی یا تزریق وریدی، به مدت ۳ روز استفاده کرد (می توان برای مدت ۷ روز یا تکرار مجدد دوره ۳ روزه را هم در نظر گرفت).
ملاحظات تجویز استامینوفن
در تجویز وریدی به صورت رقیق شده در طی ۱۵ دقیقه تجویز شود.
در بیماران با کمبود G6PD (فاویسم) با احتیاط تجویز شود.
تنظیم دوز در نارسایی کلیه
عوارض جانبی استامینوفن
عوارض جانبی تزریق وریدی در اطفال شامل تهوع، استفراغ، یبوست، خارش، بی قراری، و آتلکتازی است.
عوارض جانبی تزریق وریدی در بزرگسال شامل تهوع، استفراغ، سردرد و بی خوابی است.
به ندرت واکنش های پوستی شدید مانند TEN و SJS نیز دیده شده است.
مکانیسم اثر و نیمه عمر استامینوفن
استامینوفن عملکرد ضد التهابی ندارد.
نیمه عمر در نوزادان ۲-۵ ساعت و در سایرین ۱-۳ ساعت است.
استامینوفن در کبد متابولیزه می شود.
تداخلات دارویی استامینوفن
ممکن است فعالیت لاموتریژین (Lamotrigine) را کاهش دهد و سبب افزایش فعالیت یا مسمومیت بوسولفان (Busulfan)، وارفارین (warfarin) و زیدوودین (Zidovudine) شود.
باربیتورات ها (Barbiturates)، فنی توئین (Phenytoin)، ریفامپین (Rifampin) و دارو های آنتی کولینرژیک (مانند اسکپولامین (Scopolamine)) ممکن است اثر استفامینوفن را کاهش دهند.
باربیتورات ها (Barbiturates)، کاربامازپین (Carbamazepine)، فنی توئین (Phenytoin)، کارموستین (Carmustine)، سوء مصرف مزمن الکل و القا کننده های آنزیم CYP450 2E1 مانند (ایزونیازید (Isoniazid)) خطر بروز سمیت کبدی با استفامینوفن را افزایش می دهند.
| نویسنده: دکتر صادق محمدیبرگرفته از کتاب دارو های شایع در بیماری های نوزادان و اطفال دکتر رسول کرمانی وThe Harriet Lane handbook 23rd edition |