مدیریت و درمان زخم ناشی از گازگرفتگی

1. اعمال بی حسی موضعی در صورت لزوم
2. آماده سازی پوست
3. آماده سازی زخم
4. تصمیم گیری در مورد بستن زخم
5. تصمیم گیری برای بی حرکتی و پانسمان عضو

۱. اعمال بی حسی موضعی در صورت لزوم

• استفاده از لیدوکائین به میزان ۳-۵ mg/kg با دوز حداکثر ۳۰۰ mg.
• هر سی دقیقه می توان مقادیر دیگری را به صورت ایمن استفاده کرد.
• از سوزن با گیج ۲۷ یا ۲۵ استفاده شود.

( ویال لیدوکائین ۱% حاوی ۱۰mg/ml لیدوکائین است

ویال  لیدوکائین ۲% حاوی ۲۰ mg/ml لیدوکائین است

و ویال لیدوکائین ۰.۵% حاوی ۵ mg/ml لیدوکائین است – شرح حال حساسیت باید قبل از تزریق داخل زخم گرفته شود)

۲. آماده سازی پوست

• پوست اطراف زخم را ابتدا شست و شو داده و سپس با بتادین ضد عفونی می کنیم (توجه بتادین داخل زخم نباید استفاده شود، مگر در شرایط خاص با درصد خاصی از بتادین).
• می توان مو های اطراف زخم برای راحتی بیشتر جهت معاینه و ترمیم زخم را کوتاه کرد ( توجه شود که محل شروع رویش موی سر و هر قسمت از ابرو ها را نباید تراشید).

۳. آماده سازی زخم

• دبریدمان بافت های مرده و اجسام خارجی زخم.
• شست و شوی زخم با آب استریل و یا نرمال سالین به صورت پر فشار. در گاز گرفتگی به مدت ۱۵ دقیقه شست و شوی مداوم، همراه مالش گاز روی زخم لازم است.
• برای بررسی بهتر زخم و جلوگیری از خونریزی می توان از کاف فشار خون با فشار بالاتر از فشار سیستولیک، به مدت حدود ۲۰ دقیقه استفاده کرد.
• در برخی منابع ذکر شده است که می توان از بتادین ۱% در شست و شوی زخم استفاده کرد، خصوصا اگر شک به وجود هاری داشته باشیم. ( بتادین های با درصد بالاتر سبب افزایش احتمال عفونت، آسیب بافت و تاخیر در ترمیم زخم می گردد)
• مشاهده دقیق زخم جهت بررسی عمق زخم، آسیب بافت های زیرین مانند تاندون ها و عضلات و ساختار های مفصلی و وجود جسم خارجی در زخم، خصوصا اگر آسیب در دست، پا و پرینه باشد.

۴. تصمیم در مورد بستن زخم

• تصمیم به بستن زخم در گازگرفتگی ها مورد بحث است، با این وجود برخی از زخم های ناشی از گازگرفتگی را می توان بخیه کرد.
• به طور کلی زخم های ایجاد شده در سر و صورت به دنبال گازگرفتگی هر موجودی را در صورتی که کمتر از ۶ ساعت از ایجاد آن گذشته باشد، می توان بخیه کرد؛ توجه شود که قبل از بخیه، آماده سازی زخم می بایست به درستی انجام شده باشد.
• گازگرفتگی سگ و گرگ، در هر عضوی، بجز در قسمت دست، پا و پرینه را در صورتی که کمتر از ۶ ساعت از ایجاد آن گذشته باشد، می توان بخیه کرد.
• زخم های پر خطر (مانند گازگرفتگی گربه، انسان، چهارپایان اهلی و میمون در جایی بجز سر و صورت / زخم در دست و پا / زخم عمیق ناشی از فرو رفتن اجسام تیز مانند میخ (puncture wound) / زخم در بیماران دچار نقص ایمنی و دیابت / زخمی که در آب یا آب نمک مانده است / زخم دارای علائم عفونت در اولین ویزیت / زخم های به شدت کثیف / زخمی که ۱۲ ساعت از ایجاد  آن گذشت باشد / زخم تحت اقدامات جراحی قرار گرفته) را نمی توان بخیه کرد.
• در مواردی که امکان بخیه وجود دارد، باید دقت شود که تا جای ممکن سوزن به ساختار های زیر جلدی (subcutaneus) نفوذ نکند.
• اگر امکان بخیه در ویزیت اول وجود نداشت، می توان ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد بیمار را ویزیت کرده و در صورت عدم مشاهده نشانه های عفونت، اقدام به بستن تاخیری زخم کرد.

۵. تصمیم برای بی حرکتی و پانسمان عضو

• زخم های اطراف مفصلی و اندام ها می بایست بی حرکت باشد.
• برای جلوگیری از چسبیدن پانسمان به زخم می توان از گاز وازلین استفاده کرد.
• بعد از ۲۴ ساعت می توان پانسمان زخم را برداشت و بعد از ۴۸ ساعت می توان زخم را با آب شست و شو داد.