نحوه انجام شست و شوی چشم در سوختگی شیمیایی چشم

۱. لوازم مورد نیاز برای شست و شوی چشم

1. محلول شست و شو استریل مانند نرمال سالین یا رینگر لاکتات.
2. ست سرم یا لوله شست و شو (irrigation tube) یا ابزاری که بتوان با آن شست و شو انجام داد.
3. یک تشت یا ظرف یا رسیور (kidney dish) برای جمع کردن مایع ریخته شده.
4. اپلیکاتور یا سوآپ پنبه ای ساده برای کمک به نگهداشتن و برگرداندن پلک ها.
5. گاز ساده برای کمک به باز نگهداشتن پلک ها.
6. داروی بی حسی موضعی مانند تتراکائین ۰.۵%.
7. لیدوکائین ۱% جهت اضافه کردن ۱۰ سی سی از آن به هر لیتر محلول شست و شو.

۲. توضیح فرایند شست و شوی چشم

i. رعایت ایمنی کادر درمان

استفاده از دستکش، پوشش صورت، چشم ها، پوشیدن گان و یا لباس مناسب ضروری است.

ii. جلوگیری از بروز آسیب بیشتر به بیمار

می بایست لباس های آغشته شده به ماده سوزاننده را از تن بیمار جدا کرد و سپس آن نواحی را نیز به میزان مناسب شست و شو داد.

iii. بی حس کردن چشم

یک تا دو قطره از تتراکائین ۰.۵% را برای بی حس کردن چشم ها استفاده می کنیم.

iv. برگرداندن پلک ها

در طول مدت شست و شو می بایست پلک ها به وسیله اپلیکاتور یا سوآپ پنبه ای باز نگهداشته شود. پلک ها را به وسیله اپلیکاتور مرطوب بر می گردانیم و فضای فورنیکس (بین پلک و کره چشم) را به دقت شست و شو می دهیم و تمام ذرات موجود روی پلک را به کمک آن تمیز می کنیم. می توان برای باز نگهداشتن پلک ها از یک گاز مرطوب استفاده کنیم.

در هنگام خارج کردن اجسام خارجی از چشم نباید شست و شو را متوقف کنیم.

v. شست و شوی چشم

برای شست و شوی چشم از سرم نرمال سالین یا رینگر لاکتات استفاده می کنیم؛ می توان برای راحتی بیشتر بیمار به هر لیتر محلول شست و شو ۱۰ سی سی لیدوکائین ۱% اضافه کنیم.

محلول شست و شو را مستقیم روی کره چشم و درون حفرات و فورنیکس های می ریزیم و از بیمار می خواهیم در طی مدت شست و شو به جهات مختلف نگاه کند و پلک های خود را باز نگه دارد (در صورت عدم همکاری بیمار از اپلیکاتور و گاز خیس جهت باز نگهداشتن و برگرداندن پلک ها استفاده می کنیم).

نکته مهم: برای جلوگیری از آسیب به قرنیه، محلول را مستقیم روی آن نریزید بلکه از اطراف جریان را به سمت قرنیه هدایت کنید به طوری که تمام قرنیه را پوشش دهد.

نکته مهم: طوری جریان محلول را مدیریت کنید که از ایجاد آسیب بیشتر جلوگیری شود.

vi. شست و شوی پوست صورت

پوست و ارگان های دیگری که با ماده شیمیایی در تماس بوده است نیز می بایست شست و شو داده شود.

vii. بررسی کفایت شست و شوی چشم

در مواردی که بیمار با مواد اسیدی در تماس بوده است حداقل ۳۰ دقیقه با حداقل ۱ لیتر مایع و در مواردی که بیمار با مواد قلیایی در تماس بوده است حداقل ۳۰ دقیقه با حداقل ۲ لیتر مایع شست و شو لازم است.

گاهی در سوختگی های شدید لازم است ساعت ها مدت زمان و چندین لیتر مایع استفاده شود.

چه زمانی مطمئن شویم میزان شست و شو کافی است؟

پس از ۳۰ دقیقه شست و شو، می بایست به وسیله کاغذ تورنسل یا دیپ استیک ادراری، میزان PH چشم را اندازه گیری کرد ،در صورتی که PH بین ۶.۵ تا ۷.۵ باشد نرمال در نظر گرفته می شود، در غیر این صورت می بایست شست و شو را برای مدت ۱۵-۳۰ دقیقه ادامه می دهیم و مجددا PH را اندازه گیری می کنیم، زمانی که PH نرمال شود شست و شو را متوقف می کنیم و مجددا در دقیقه ۵ و ۳۰ PH را برای اطمینان از کفایت شست و شو چک می کنیم. در صورتی که PH پس از اتمام شست و شو در دقیقه ۵ و ۳۰ ثابت مانده باشد می توان ششت و شو را خاتمه داد.